Romanya’daki Yaş Şiir Festivali’nden İzlenimler
(Bir Festivalin Günlüğü)
Volkan Hacıoğlu
Romanya’nın kültür başkenti Yaş (Rumence: Iaşi) şehrinde 11-18 Mayıs 2025 tarihlerinde düzenlenen dünyaca ünlü şiir festivaline Romanya Hükümeti’nin davetlisi olarak 12 ülkeden tanınmış 70 şair arasında Türkiye’yi temsilen katıldım.
Ülkelerin tanıtımı için bu tür kültür etkinlikleri önem taşımaktadır. Yaş şehri kültür başkenti olmasının yanısıra aynı zamanda akademik hayatın yoğun olduğu bir üniversite kenti. Şehrin üniversitelerinde ve liselerinde de şiir okumaları yaptık.
- Uluslararası Yaş Şiir Festivali, 11 Mayıs 2025’de Yaş Belediyesi “Mihai Ursachi” Kültür Evi’nin “Diotima” Gösteri Salonu’nda başladı.
Festivalin açılış konuşmasını, festival direktörü şair Adi Cristi yaptı.
12-17 Mayıs haftasında gerçekleşen etkinliklerle ilgili kısa bir sunumun ardından, aralarında Emilian Marcu, Florentin Palaghia, Laura Bilic, Marius Chelaru, Dinu Flămând, Cristina Chiprian, Varujan Vosganian, Ioana Diaconescu, Daniel Corbu, Dragoljub Firulović, Florian Silișteanu Mihai’nin de bulunduğu çok sayıda konuk şiir okudu.
12 Mayıs pazartesi günü, Braunstein Sarayı, Uluslararası Yaş Şiir Festivali kapsamındaki ilk olağanüstü resital olan 11. edisyona ev sahipliği yaptı. Şiir okuyanlar şunlardı: Nichita Danilov, Eugen Barz, Horia Gârbea, Giuseppe Iozzia, Emilian Marcu, Adrian Popescu, Radmila Popovici, Liviu Ioan Stoiciu, Indira Spătaru, Valentin Talpalaru. Moderatörler: Romanya Yazarlar Birliği Başkanı Varujan Vosganian ve Festival Direktörü Adi Cristi.
Braunstein Sarayı – Fotoğraftakiler (Soldan Sağa): Festival Direktörü Adi Cristi, Romanya Yazarlar Birliği Başkanı Varujan Vosganian, Nichita Danilov (şiir okuyan) ve izleyiciler
Şiir festivalinin ikinci günü 12 Mayıs 2025 tarihinde Rumen şair Vasile Alecsandri’nin ismini taşıyan okulda “Arkadya Oteli” adlı şiirimi okuduktan sonra söyleşi sırasında kolej öğrencilerinin “Mutluluk nedir?” sorusu üzerine biraz düşündüm..
Abidin Dino, Nâzım Hikmet’e mutluluğun resmini yapabildi mi?
Rumen öğrenciler gerçekten çok zeki ve çalışkanlar. Şiir ve felsefe üzerine düşünüyorlar. Önemli sanatsal ve estetik sorunlar hakkında kafa yoruyorlar.
Türkiye’den bendeniz Volkan Hacıoğlu, Litvanya’dan Jurga Žąsinaitė ise Eminescu şiirleri seslendirdik. Fakat onun gazetecilik faaliyetinden ve Mihai Eminescu’nun 1877-1883 yılları arasında Timpul dergisinde editörlük yaptığından, Şubat 1880’den Aralık 1881’e kadar da gazetenin baş editörlüğünde görev yaptığından haberimiz yoktu..
14 Mayıs Çarşamba günü, Eminescu’nun Copou Parkı’ndaki anıtının önünde, şair Maria Ivanov bizlere Romanya’daki Timpul dergisinin yeni bir sayısının Moldova Cumhuriyeti’ndeki baskısını sundu. Bu dergi, 1876’da kurulan ve onun devamı niteliğinde olan tarihi derginin adını taşıyor ve Mayıs 2021’de Kişinev’de yazarlar Mihai Vacariu, Dumitru Crudu ve Adriana Nazarciuc ile birlikte, o zamanlar sadece StarNet’ten baskı parası alarak, Alexandru Machedon, Aurelia Salicov ile birlikte yayın hayatına başladı.
Fotoğraftaki Şairler (Soldan Sağa): Volkan Hacıoğlu, Jurga Žąsinaitė, Maria Ivanov, Radmila Popovici
Derginin genel yayın yönetmeni yazar Dumitru Crudu’nun rehberliğinde izlediği yolu Maria bizlere anlattı. Yayın kurulunu nasıl oluşturduklarını ve her biriminin dergiyi yakında okula gönderecekleri ortak çocukları olarak gördüklerini söyledi. Dergi ekibi oldukça renkli bir kadroya sahip: Genel yayın yönetmeni Dumitru Crudu, editör-stilist Fulga Poiată, muhasebeci Liliana Ivanov, editörlük genel sekreteri Augustina Visan, teknik editör Teo Pricop, sosyal medya yöneticisi Valeria Saculțanu.
Yatay bir hiyerarşiye göre şekillenen Timpul dergisini Maria bizlere âdeta bir genel yayın yönetmeni edası ile sundu. Bu gerçeği, 2022 yılından bu yana derginin sayfalarında Ukrayna savaşını konu alan şiirleri yer alan ve derginin tüm etkinliklerine katılan şair Radmila Popovici de doğruladı.
15 Mayıs Perşembe günü Iași Belediyesi, festivale davet edilen şairlere “Savaşta Şiir” yazılı bir plâket verdi. Tören, Roznovanu Sarayı’nın “Vasile Pogor” Salonu’nda gerçekleşti.
Iași Belediyesi Roznovanu Sarayı “Vasile Pogor” Salonu
Ciurea Komünü Belediye Binası, 5 yıldır Uluslararası Yaş Şiir Festivali’nin güvenilir bir ortağı olup, unutulmaz şiir dinletileri için cömertçe ayrılmış “Cela Neamțu” Kültür Merkezi alanını memnuniyetle sunmaktadır.
Sanatçı Cela Neamțu’nun görsel ve spiritüel anlamda yoğun eserlerinin yer aldığı bu mekânda, Uluslararası Yaş Şiir Festivali’nin 11. edisyonunun kapanışı gerçekleşti.
Etkinlik, Belediye Başkanı Cătălin Lupu’ya “Savaş Sırasında Şiir” plâketinin takdim edilmesiyle başladı, ardından çok sayıda yerel şair ve festivalin konuk şairleri olağanüstü bir şiir dinletisi sundu.
Festival direktörü Adi Cristi (solda) Belediye Başkanı Cătălin Lupu’ya “Savaş Sırasında Şiir” plâketinin takdim ederken..
Sahneye çıkıp şiir okuyan şairler şunlardı: Maria Radu, Viorel Pătrașcu, Ciprian Romaniuc, Silvia Curteanu, Svetlana Kalezic-Radonjic, Petar Tchouhov, Daniel Levante, Volkan Hacıoğlu, Lauren Mendinueta, Radmila Popovici, Hanna Bota, Angela Baciu, Cristina Chiprian, Ionel Pintilii, Emilian Marcu.
Bizi bir araya getirmek için sarf ettikleri çabadan dolayı Ciurea Belediye Meclisine, festival direktörü Adi Cristi’ye ve etkinlikte emeği geçen herkese teşekkür ederiz.
***
Festivalin bitiminden hemen sonra, harika güneşli bir pazar günü, laşi’de Galeria de Arta Europeana’yı ziyaret etmek hayatım boyunca geçirdiğim en güzel zamandı.
Muzeul de Arta Iaşi, Galeria De Arta Europeana (Fotoğraf: Volkan Hacıoğlu)
Bu deneyim olmadan hiçbir şairin yeteneğe bu kadar yatırım yaptığı söylenemez!