KADIN OLMAK
Kadın olmak evrensel bir sorun aslında. Hep itilen, kakılan, eve kapatılan, yok sayılan olmuşuz. Şiir dünyasında kadın olmak da yok sayılmayı yaşadı uzun süre. Ama yıllar içinde bu durumda değişmeler başladı. Şair kadınların da yazarak, daha iyi yazarak, daha da iyi yazarak karşılarına çıkarılan birçok engeli aştığını düşünüyorum. Kadın şair demediğimiz gün ise sorun toptan çözülecek. Erkek şair demediğimiz gibi. İnsana varmak gerekiyor. Bu da çok uzak değil kanımca.
ERİL DİL- DİŞİL DİL
Bize miras kalan eril bir dilimiz var. Kadını aşağılayan, erkekliği yücelten… Atasözlerimizde, kalıplaşmış sözlerimizde, sokak dilinde, küfürlerde bunu gözlemlemek mümkün. Şiirimizde de yer yer bu eril dile rastlıyoruz. Hatta bir ara şair kadınların bile eril dilden kurtulamadığı ile ilgili bir yazı okumuştum. Ama bunun da biraz olsun aşıldığını düşünüyorum. Cesur kadınlar sanatın her yanında boy gösteriyor. Şiirde de dilin dengesi kurulup, cinsiyet ayrımcılığı bitecek, bitmeli.
Dişil dil… Düşündüm de eril dilin yanında neredeyse adı bile daha yeni yeni duyulan bir söylem. Dişil dil için yaptığım şey eril söylemi dizelerimden temizlemek ve eril dili eleştirmek. Tüm şair kadınların bunu yaptığını düşünüyorum. Ama daha kapsamlı çalışmalara, eleştirmen kadınlara ihtiyacımız var. Aramızda akademisyen olan, dil konusuna hâkim olan arkadaşlarımız var. Eril söylemi hep birlikte, bilgilere, belgelere dayandırarak, yapıtlar haline getirerek kovmalıyız belki de. İnsan olabilen herkes, cinsiyet ayrımı olmaksızın buna destek vermeli.
ŞİİR VE KADIN; KADIN VE ŞİİR
Bu şekilde yazarak google’da bir araştırma yapmak isteseniz, karşınıza sadece, adına şiir yazılan kadınlar çıkıyor. Bir de bir erkek şairin şair kadınlar hakkında söylediği küçültücü sözler.
Kadın yalnızca adına şiir yazılan olmamalı, aslında öyle de değil. Ama şiirin payına düşen yoksulluk, şair kadının payına iki misli düşüyor hâlâ. Yıllar önce şöyle demiştim: “Kadın edebiyat arenasında olmak istiyorsa vasatın çok üstüne çıkmalı. Çünkü şansı az, çünkü zaten iteleniyor. Ama vasat şiir yazıp da ortalıkta şu ya da bu şekilde boy gösteren birçok erkek şair var.”
Yıllar sonra değişen bir şeyler olduğunu söyleyebilirim tabi. Şair kadınlar nakış gibi işliyorlar şiirlerini, bardakları kırıyorlar, haksızlığın önünde dağ gibi duruyorlar. Cinsiyetle, şairle uğraşacağımıza şiirle uğraşsak… Ahmet İnam’ın dediği gibi “Şiirden şikâyetim yoktur, şairi olmasa.”
