Hasret BALABAN
Haldun TANER, üst düzey bir ailede yetişip halkın arasına inmeyi başarmış, mahalle aralarında elleri cebinde gezerek gördüğü her beşerin kaderinden bir parça alıp yeniden bir sokak oluşturan münşiler gibi yaşamış bir sanatçı. Okuyucusunu, o sokaktaki evlere misafir ederek sanatını yapmayı yeğlemiş dolu bir yazar.
“Her şerde bir hayır vardır.” hesabı, hastalandığı yıllarda kendini yazılarına vermesi, bugün bizim doyum sağlamamıza vesile oluyor. İyi ki “güzel bir avuntu” olabileceğini düşünmüş ve yazmaya başlamış. Elinde fener, arkasında okuyucusu, bir rehber edasıyla; “Bakın. Dünya, her çeşit meyve ağacının yetişebildiği bir tarla gibi verimli; gözünüzü alamayacağınız güzellikteki yüksük otu gibi zehirli olabilir.” dercesine öğretmenlik etmiş hikâyelerinde.
Yazarın ilk hikâye kitabı olan “Yaşasın Demokrasi”, on hikâyeden oluşuyor. On hikâyede de toplumun farklı kesimlerinden kahramanlar yer alıyor. Orta direk bir polis memurundan saz âşığına, gayrimüslim zenginlerden çingenelere, yol işçisinden karantina kâtibine herkes TANER’in zihninde yerini alarak kaleminden bu kitaba akmış. Karakter ve tiplerde -birkaçı dışında- duygular baskın. Realist hikâyeler olarak tabir edebileceğimiz bu eserler aslında romantizm akımını anımsatıyor. Anlatım tekniği olarak modernizmin izlerini görüyoruz. Olay ve durum hikâyelerinin iç içe olduğu bu kitabın dili sade. Yabancı sözcükler dipnot olarak sayfa sonlarında yer alıyor. Ayrıca ağız özellikleri de cümleleri süslüyor. Yoğun cümleleri, anlaşılır dilinin arasında dişe dokunarak okura haz veriyor. İnsanoğlunun her türlü duyguyu yaşayabileceğini, hayatın “Olmaz!” dediklerimizi oldurabileceğini gerçekçi içeriklerle ve usta bir biçemle okuyucusuna sunuyor.
Kitaba adını veren hikâyenin başlığıyla konusu arasında kurduğunuz bağ, aklınızdakinden çok farklı. Bir saz âşığının, isimleri açık açık verilmiş, dönemin siyasi partilerine mâniler düzmesi ve her partiden yüklü para alması üzerine yazılmış bir öykü. Âşık Mehmet, “Yaşasın” kelimesini, büyük bir keyifle, sazının tellerine vura vura haykırıyor kahvelerde. Hem de kahvedekiler duymadan.
Türk edebiyatının zirveye yol almasında, Haldun TANER’in donanımlı edebi kişiliği ve özgün eserleri, geç gelişen tiyatromuza yapmış olduğu olumlu katkılar, başarılı tiyatro sanatçılarımızla kol kola ilerlemesi ve özverisi yadsınamaz. Yaşamındaki boşluklarını sanatıyla dolduran ve bu konuda bizlere de örnek olan TANER’in; onu okuyan ince ruhlu, sanat âşığı insanların da hayatında okkalı bir yerinin olduğu su götürmez bir gerçektir. Onun eserlerini okuyan, sanat hazzına aç her kişinin bana hak vereceğine eminim.
Haldun TANER, Yaşasın Demokrasi, Yapı Kredi Yayınları, 3. Baskı, İstanbul, 2022
1 Yorum
👏👏👏