İlk şiirlerini 2000’lerin başında yayımlayan Umut Ünalan, ilk şiir kitabını 20 yıllık bir soluktan sonra kaleme aldı. “Mahcup Sarmaşık”, Ekim 2020’de Islık Yayınları’ndan çıktı.
Ünalan, 107 sayfaya yayılan şiirlerini dört bölüme ayırmış. Sarmaşığın yükünü 75 sayfalık ilk iki bölüm çekiyor: Kırk Akıllının İncittiği Taş ve Ben Burada Sizden Ayrılıyorum.Şair, söz konusu bölümlerde ve kitabın genelinde uzun ve akıcı dizelere dayalı bir anlatım kuruyor; içinde yaşadığı dünyayı etkileyici imgelerle tarif ediyor.
“…kırılan her şeyin ağrısını bekletip durdum göğsümde
ufkuma başkasının ipini gerdim
bize kim söyledi hem doğduğumuzu
gözümü kim yumdu kendi uykusuna”
“…beni yankı diye koştular boşluğun damağına
dilimde kuruyan ses nemli bir hazineydi eskiden
tuttum bir sarnıca acıktım o arı yalnızlığı
çarmıhımdı zamanın içime oyduğu merdiven.”
Ünalan’ın şiirleri, toplumcu vurgularla beslenen bir renk de barındırıyor. Hurda depolarının koynunda sakladığın yaralar sağalmayacak / kalbinin temizliği ile yarıştıkça ellerinin kiri diyerek bir kâğıt toplayıcının mücadelesine ya da acılarını uzun uzun içine çeken boyacı çocuğun hüznüne paydaş olabiliyor. Bu duyarlılık, politik sinemanın bilge yönetmeni Ken Loach’un Ekmek ve Güller filmini çağrıştırabilecek esintiler de yaratıyor:
“…biz ezilen bir sınıfız, derdi temizlik işçisi, bastığınız
yere dikkat edin
kendi kaderini tayin hakkı vardır ezilen çiçeklerin”
Şairin sevdayla nefes aldığı sekanslar da şiir yolcusuna anlamlı duraklar armağan ediyor:
“…biriktir göğsünde kuşlar hep orada dursun
dokun uzağıma usul ve yalınayak
kendini tutamayışı ol uzun bir yokuşun
saçının ayrımından uzun akan ırmak
adını taşıyamayacak kadar yorgun.”
Ünalan, Yakmadığım Bir Konağı Uzun Uzun Söndürdüm ve Edip Cansever’e Mektuplar başlıklı son iki bölümü ise değer verdiği yazarların, şairlerin ve düşünürlerin ışığından süzmüş. Enis Batur ve Bilge Karasu’ya şiirler ithaf etmiş. Edip Cansever’den alıntılarla kimi zaman Kafka, Camus ve Sophokles’e, yer yer de bireye ve topluma seslenmiş. Örneğin, Cansever’in Salıncak şiirinden yola çıkıp Cumartesi Anneleri için şu dizeleri değirmenine taşımış:
“…sizde salı yerinde değildi, bende ise cumartesi
pazar’ın öncesinden taşınmıştı, ardında hep
galatasaray lisesi
sevdikleri, ölünce mezarsız bırakılan her kadın,
ne yapsa bir aralıktır çünkü dünyada.”
Umut Ünalan’ın sayfalarında yoğun bir poetik ve düşünsel birikimin yankısı var. Eskiyerek beklerim ben sözcüklerin içinde dese de şair, “Mahcup Sarmaşık”ın vadettiği şiirin eskimeyeceği aşikâr.
Kısaca UMUT ÜNALAN:
1978’de Ankara’da doğdu. 2000 yılından itibaren şiir, öykü, yazı ve çevirileri Varlık, Sözcükler, Kitap-lık, Öteki-siz, Eski, Akatalpa, Nikbinlik, Heves, Sınırda, Şiiri Özlüyorum, Sincan İstasyonu, Kurşun Kalem, Cumhuriyet Kitap gibi dergilerin yanı sıra çeşitli şiir yıllıkları ve seçkilerde yayımlandı.
Kitapları:
- Mahcup Sarmaşık (Islık Yayınları, 2020)
