AksisanatAksisanat
  • ANASAYFA
  • HABERLER
    • Edebiyat Haberleri
    • Sinema Haberleri
    • Tiyatro Haberleri
    • Müzik Haberleri
    • Güzel Sanatlar Haberleri
    • Televizyon Haberleri
  • YAZI
    • Edebiyat Yazıları
    • Kitap Yazıları
    • Sinema Yazıları
    • Tiyatro Yazıları
    • Müzik Yazıları
    • Güzel Sanatlar Yazıları
    • Televizyon Yazıları
  • SÖYLEŞİ
    • Edebiyat Söyleşi
    • Sinema Söyleşi
    • Tiyatro Söyleşi
    • Müzik Söyleşi
    • Güzel Sanatlar Söyleşi
    • Televizyon Söyleşi
  • ETKİNLİK
    • Edebiyat Etkinlikleri
    • Sinema Etkinlikleri
    • Tiyatro Etkinlikleri
    • Müzik Etkinlikleri
    • Güzel Sanatlar Etkinlikleri
    • Televizyon Etkinlikleri
  • ÖDÜLLER
    • Edebiyat Ödülleri
    • Sinema Ödülleri
    • Tiyatro Ödülleri
    • Müzik Ödülleri
    • Güzel Sanatlar Ödülleri
    • Televizyon Ödülleri
  • YAYINLAR
    • Kitap
    • Dergi
  • AKSİSANAT TV
  • BİLGİ BANKASI
  • SORUŞTURMA
    • Satır Başı
    • Öykü Zamanlığı
  • DOSYA
  • EDEBİYAT
    • Edebiyat Haberleri
    • Edebiyat Söyleşi
    • Edebiyat Yazıları
    • Edebiyat Etkinlikleri
    • Edebiyat Ödülleri
  • SİNEMA
    • Sinema Haberleri
    • Sinema Söyleşi
    • Sinema Yazıları
    • Sinema Etkinlikleri
    • Sinema Önerileri
    • Sinema Ödülleri
  • TİYATRO
    • Tiyatro Haberleri
    • Tiyatro Söyleşi
    • Tiyatro Yazıları
    • Tiyatro Etkinlikleri
    • Tiyatro Önerileri
    • Tiyatro Ödülleri
  • MÜZİK
    • Müzik Haberleri
    • Müzik Söyleşi
    • Müzik Yazıları
    • Müzik Etkinlikleri
    • Müzik Ödülleri
  • GÜZEL SANATLAR
    • Güzel Sanatlar Haberleri
    • Güzel Sanatlar Söyleşi
    • Güzel Sanatlar Yazıları
    • Güzel Sanatlar Etkinlikleri
    • Güzel Sanatlar Ödülleri
  • TELEVİZYON
    • Televizyon Haberleri
    • Televizyon Söyleşi
    • Televizyon Yazıları
    • Tv Önerileri
    • Televizyon Ödülleri
    • Televizyon Etkinlikleri
  • ÖNERİLER
    • Okuma Önerileri
    • Tv Önerileri
    • Sinema Önerileri
    • Tiyatro Önerileri
    • Sergi Önerileri
  • POPÜLER KÜLTÜR
  • ÇEVİRİ
    • Şiir Küre
  • YAZARLAR
  • PERFORMANS
    • Hanım-Efendiler
    • Matris Şiir
    • Dada Günlükleri
    • Şairler Sözlüğü
  • İLETİŞİM
  • KÜNYE
Facebook Twitter Instagram YouTube WhatsApp
Facebook Twitter YouTube Instagram WhatsApp
AksisanatAksisanat
YAZARLAR Giriş
  • ANASAYFA
  • HABERLER
    1. Edebiyat Haberleri
    2. Sinema Haberleri
    3. Tiyatro Haberleri
    4. Müzik Haberleri
    5. Güzel Sanatlar Haberleri
    6. Televizyon Haberleri
    7. "Hepsini Gör"

    KADIN OLMAYI KUTLAYAN TEK FESTİVAL “FeminİSTANBUL” 7 YAŞINDA

    28 Eylül 2023

    Zeytin Akademi’den Yeni Dosya: Halikarnas Balıkçısı…

    4 Eylül 2023

    Şerif Fatih “Poetika” Kavramı Üzerine Konuştu

    18 Temmuz 2023

    Tomris Uyar Öykü Ödülü…

    11 Haziran 2023

    Bergen En Çok İzlenen Film Oldu…

    9 Nisan 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Saatleri Ayarlama Enstitüsü Tiyatro Sahnesinde

    19 Nisan 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    KADIN OLMAYI KUTLAYAN TEK FESTİVAL “FeminİSTANBUL” 7 YAŞINDA

    28 Eylül 2023

    Zeytin Akademi’den Yeni Dosya: Halikarnas Balıkçısı…

    4 Eylül 2023

    Şerif Fatih “Poetika” Kavramı Üzerine Konuştu

    18 Temmuz 2023

    Harbiye Mahallesi Dayanışma Şenliği Gerçekleşti…

    8 Temmuz 2023
  • YAZI
    1. Edebiyat Yazıları
    2. Kitap Yazıları
    3. Sinema Yazıları
    4. Tiyatro Yazıları
    5. Müzik Yazıları
    6. Güzel Sanatlar Yazıları
    7. Televizyon Yazıları
    8. "Hepsini Gör"

    Hüseyin Kalyan Yazdı: Şerif Fatih, Hakikat Yolunda Bir Münzevi

    7 Ağustos 2022

    Gezi – Demet Kurt Güngör: Kurdun Kirpikleri

    29 Haziran 2020

    Şiir Taşı: Toprağın Bağrındaki Nişan

    22 Haziran 2020

    Ertan Mısırlı’dan Bir “Baba” Anı

    20 Haziran 2020

    Hüseyin Kalyan Yazdı: Şerif Fatih, Hakikat Yolunda Bir Münzevi

    7 Ağustos 2022

    Erinç Büyükaşık Kitapları Liman Yayınevi’nde…

    3 Şubat 2022

    Burası Henüz Hiçbir Yer – Ferit Sürmeli

    19 Şubat 2021

    Cellat Nazikti – Remzi Karabulut

    16 Şubat 2021

    FLEISHMEN IS IN TROUBLE

    13 Nisan 2023

    Malcolm & Marie

    20 Şubat 2021

    İlknur Atalkın Yazdı: The Queen’s Gambit

    29 Aralık 2020

    Ustalar Resmî Geçidi: Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikâyesi

    25 Aralık 2020

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Makamların Efendisi…

    17 Ocak 2022

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Zahide Koçyiğit’in Yeni Mektubu: ‘kopan tel’e

    5 Aralık 2023

    KAYIP AĞAÇLAR ADASI – ELİF ŞAFAK

    5 Aralık 2023

    HİLAL VAROL YAZDI: KAYIP ECZACI – SARAH PENNER (EYLÜL -2023)

    1 Kasım 2023

    Mustafa Fırat’tın Yeni Polisiye Kitabı: “Üç Uzun Gün”

    18 Ekim 2023
  • SÖYLEŞİ
    1. Edebiyat Söyleşi
    2. Sinema Söyleşi
    3. Tiyatro Söyleşi
    4. Müzik Söyleşi
    5. Güzel Sanatlar Söyleşi
    6. Televizyon Söyleşi
    7. "Hepsini Gör"

    Utku Yeşilöz: Bugünün şiiri belki aklımıza gelmeyen, henüz bilmediğimiz, tanımlanmamış genişlikte kendine yer bulup zengin bir alanda nefes almakta…

    30 Ağustos 2023

    Eser Ceran Erdi Aksisanat’ın Sorularını Yanıtladı…

    30 Ağustos 2023

    Neslihan Perşembe Kulakoğlu’ndan Hayri Kandemir Söyleşisi

    14 Temmuz 2023

    Fatma Eryılmaz Mimoza Sokağı’nda Zerrin Saral’ı Ağırlıyor…

    8 Temmuz 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    İSMET YAZICI’DAN SETENAY ÖZBEK SÖYLEŞİSİ…

    5 Ağustos 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Utku Yeşilöz: Bugünün şiiri belki aklımıza gelmeyen, henüz bilmediğimiz, tanımlanmamış genişlikte kendine yer bulup zengin bir alanda nefes almakta…

    30 Ağustos 2023

    Eser Ceran Erdi Aksisanat’ın Sorularını Yanıtladı…

    30 Ağustos 2023

    İSMET YAZICI’DAN SETENAY ÖZBEK SÖYLEŞİSİ…

    5 Ağustos 2023

    Neslihan Perşembe Kulakoğlu’ndan Hayri Kandemir Söyleşisi

    14 Temmuz 2023
  • ETKİNLİK
    1. Edebiyat Etkinlikleri
    2. Sinema Etkinlikleri
    3. Tiyatro Etkinlikleri
    4. Müzik Etkinlikleri
    5. Güzel Sanatlar Etkinlikleri
    6. Televizyon Etkinlikleri
    7. "Hepsini Gör"

    Şiir Yolculuğu’nun Yeni Durağı Didem Madak

    5 Aralık 2023

    Şiir Yolculuğu’nda Ahmed Arif Durağı…

    1 Kasım 2023

    İSTANBUL’DA KADIN ŞİİRLERİ OKUNDU…

    17 Ekim 2023

    Harbiye Mahallesi Dayanışma Şenliği Gerçekleşti…

    8 Temmuz 2023

    Camille Geri Sayıyor

    14 Mayıs 2018

    Ara Güler’in filmi !f İstanbul’da…

    6 Şubat 2018

    Saatleri Ayarlama Enstitüsü Tiyatro Sahnesinde

    19 Nisan 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Şiir Yolculuğu’nun Yeni Durağı Didem Madak

    5 Aralık 2023

    Şiir Yolculuğu’nda Ahmed Arif Durağı…

    1 Kasım 2023

    İSTANBUL’DA KADIN ŞİİRLERİ OKUNDU…

    17 Ekim 2023

    Harbiye Mahallesi Dayanışma Şenliği Gerçekleşti…

    8 Temmuz 2023
  • YAYINLAR
    1. Kitap
    2. Dergi
    3. "Hepsini Gör"

    “Askısı Kırık Zamanın” Okuruyla Buluştu…

    14 Kasım 2023

    Enver Karahan’ın “Bir Yanılsamanın Tragedyası” Raflarda

    14 Kasım 2023

    “İskelet İsmet – Kuyruksuz Kedilerin Esrarı” Çıktı

    12 Kasım 2023

    İki Yazarlı Psikolojik Gerilim Romanı: “Kırmızı Çan”

    10 Kasım 2023

    Varlık Dergisinin Ekim 2023 Sayısı Çıktı: “Cumhuriyet 100 Yaşında!” 

    2 Ekim 2023

    Ecinniler’in Yeni Sayısı Yayımlandı…

    30 Ağustos 2023

    Virüs, Yeni Sayısıyla Okuruyla Buluştu…

    27 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Burası Henüz Hiçbir Yer – Ferit Sürmeli

    19 Şubat 2021
  • AKSİSANAT TV
    1. Haberler
    2. Söyleşi
    3. Kitap
    4. Şiir
    5. Programlar
    6. Öneriler
    7. Öykü
    8. "Hepsini Gör"

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Anlatamıyorum…

    7 Nisan 2023

    Mavi Gözlü Dev

    7 Nisan 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Saatleri Ayarlama Enstitüsü Tiyatro Sahnesinde

    19 Nisan 2023

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Murat Batmankaya’dan Okuma Önerileri…

    30 Ekim 2019

    Özgür Çırak’tan Okuma Önerileri…

    27 Ekim 2019

    Aksisanat.com Yenileniyor!

    25 Mart 2023

    Zahide Koçyiğit’in Yeni Mektubu: ‘kopan tel’e

    5 Aralık 2023

    KAYIP AĞAÇLAR ADASI – ELİF ŞAFAK

    5 Aralık 2023

    Şiir Yolculuğu’nun Yeni Durağı Didem Madak

    5 Aralık 2023

    “Askısı Kırık Zamanın” Okuruyla Buluştu…

    14 Kasım 2023
  • BİLGİ BANKASI

    Gülten Doğruyol İncesu

    11 Ekim 2023

    Burçin Maya Çankaya

    25 Mayıs 2023

    BİR ZAMAN YOLCUSU: AHMET HAMDİ TANPINAR

    14 Nisan 2023

    Derya Balcı

    4 Mart 2023

    Abdülkadir Budak

    29 Ocak 2023
AksisanatAksisanat
Anasayfa»YAZI»Edebiyat Yazıları»Bir Öneri veya Zorunluluk Olarak “Dışta Kalmak”

Bir Öneri veya Zorunluluk Olarak “Dışta Kalmak”

adminYazar admin17 Nisan 2018Yorum yapılmamışOkuma Süresi 9 Dk.
Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr E-posta
Share
Facebook Twitter LinkedIn Pinterest E-posta

Aslıhan Tüylüoğlu

DIŞTA KALMAK

yine başlıyor ürkek ve uzak

ilk sıcaklarla daha şimdiden yorgunca

ne elleri ne kimseler böylesine çaresiz

denkleştirmek mi ama neleri

 

bu çocuk kavgaların adamı değil

belli etmeden renk vermeden dirense bile

vuruldukça sarsılmıyorsa düşmüyorsa güç

ve ağzında kan gibi bir karanfil

belki de karanfil gibi bir kan dudaklarında

 

sonra yalnız bırakıp herkes bir yana kaçamak

üstelik şüpheli iğrenç saygısız

sana ne kimsin ki

 

sığınmak bir kadına bile acıma gibi

yollara düşse mi düşmese mi

ardından yuh gibi bir kalabalık kaygısız

dön geri ve taşlara vur kendini (1)

1963

Giriş

Eray Canberk, edebiyatımızın çok yönlü bir kişiliği, şairliğinin yanında çevirmenliği, denemeleri, öyküleri, inceleme ve eleştirileri ile de tanınmakta. Afşar Timuçin ile Kavram Yayınlarını kurmuş yönetmiş, çeşitli çocuk dergilerinde çalışmış, ansiklopedi ve sözlüklerde konu yazarlığı yapmış, çeşitli antolojiler hazırlamış bir şair. Edebiyatımıza bir hayali emek vermiş. Bütün bu yoğun çalışma atmosferinde, şiirden kopmayarak ,“Kuytu Sular”a, “Yüreğin Burkulduğu Zaman”a, “Eskimiş Yalnızlığa” ait ne varsa “Bindokuzyüzkırktan Kalma Bir Çocuk” olarak, çağını, siyasal ve toplumsal açmazlar içindeki insanın günlük yaşantısını, ilişkilerini, bireysel durumlarını, küçük insanın yaşama kavgasını dile getirmiş. Şiirlerindeki yalınlık ve doğalık bazı şiirlerindeki sözcük seçimi ve ele aldığı insanın orta halli vatandaş oluşu Eray Canberk’i Behçet Necatigil ile buluşturmuş. Refik Durbaş, “Canberk’in şiiri duru bir su mi­sali. Uzaktan uzağa Behçet Necatigil şiiriyle akrabalığı da bundan ol­sa gerek.”(2) sözleriyle dilin kullanımı açısından bir akrabalık buluyor iki şair arasında. Ama Canberk ile Necatigil arasındaki akrabalık daha yakındır. Canberk’in şiirlerine topluca bakıldığında kolayca görülüyor bu. “Dışta Kalmak, Duygu-Yorum, Sorular, Çiçek, Erteleme, Örtük Yorum, Biriken, Sanı, Bilardo… gibi şiirleri hem tema, hem duyarlılık, hem yapı bakımından Necatigil şiiri tadı verir okura. Bu iki şairin ruh akrabalığı ile açıklanabileceği gibi geleneği bilen bir şairin, kendinden önceki bir şairin, şiir diline getirdiği olanağı kullanması olarak da nitelendirilebilir. Zaten Canberk bir söyleşisinde bu durumu daha da belirgin kılarak “Ben Necatigil ve Cemal Süreya burcundanım”(3) diyor. Bu şiirlerin arasındaki temel fark ise Necatigil’in şiirinde ket vurduğu lirizmin, Canberk’te işlerlik kazanmasıdır. Necatigil, katı bir kabukla, soğutulmuş bir külü yazarken Canberk’te köz hala diridir.

Canberk’in Necatigil şiiri ile tanışmasını anlattığı şu cümleler ise daha açıklayıcıdır bu ilişkiyi: “Necatigil’i şiirle ciddi ciddi uğraşmaya başladı­ğım yıllarda keşfetmiştim. Bundan elli yıl kadar önce… Şiirlerine yansıttıkları benim oluşmakta olan dünyamı anlatır gibiydi. Şairimi bulmuştum. Söyleyişindeki tutumluluk, yalın gözükmesine karşılık barındırdığı derinlik beni etkiledi. ‘İşte ben bunu anlatmak istiyorum’  dediklerimin karşılığıydı şiirleri. Konu çeşitliliği, göndermelerdeki ustalık,   çağrışım zinciri zenginliği Necatigil’in şiir­lerinde beni etkileyen öğe­lerdir.”(4) Canberk’in Cemal Süreya burcundan oluşunu ise iki şairin şiirlerinde ortak payda olarak İroni ve humor bulunması diye açıklık getirebiliriz. Şair-i Azam şiirini de bir örnek olarak verebiliriz burada.

  

Bir Öneri veya Zorunluluk Olarak “Dışta Kalmak”

“Dışta Kalmak” şiiri Eray Canberk’in ilk kitabı “Kuytu Sular”daki  şiirlerinden biri. Üç birim ve on altı dizeden oluşuyor. İlk bakışta okuru yakalayan, kendini saklamayan, anlaşılması kolay bir şiirmiş gibi duruyor bu şiir. Okuyucu, şiirin öznesiyle şair arasında kolay bağlantı kurduğundan, samimiyeti, duygudaşlığı kolayca duyumsayabiliyor. Bu nedenle Doğan Hızlan, Eray Canberk için “Duygusallık, şiirinin cibinliği olmuş. İnsana, okuruna karşı hep dürüst kalmış. Onu şaşırtarak, onu aştığı duygusunu yaratan okur avlaklarından hep kaçmış…Şiirde eşsiz düşünceleri arayanlar, anlaşılmayana anlamadıkları için saygı duyanlar, onun şiirlerinden uzak dursun”(5) diyerek uyarma gereği duyuyor okuru. Bu şiirin yazıldığı yıllarda, Türk şiiri, İkinci Yeni’nin anlamı ve sentaksı (sözdizimini) allak bullak ettiği, soyutu- kapalıyı öne çıkardığı, şair ile şiiri arasındaki bağlantıyı zayıflattığı bir dönemi henüz geçirmiştir. Ama Canberk’in şiirini soyuta çok fazla yaslama gereği duymadığını, bütün şiirlerinde gözettiği yalın ve duru anlatımı koruduğu görülüyor. Bu onun şiirin merkezine insansılığı koymasından geliyor. Onu tanıyanlar şiirlerini kişiliği ile de ilişkilendirebiliyor. Mehmet Kemal, “(Canberk) Edasında, biçeminde, davranışında nasıl yumuşak bir görüntüde ise yazılarında, şiirlerinde de öyledir.” diyerek,  bunu ilk keşfedenin yakın dostu Afşar Timuçin olduğunu söylüyor ve Afşar Timuçin’in “ şiirinde yumuşak anlatıma ve ılımlı yargılara öncelik verir.”(6) sözlerini aktarıyor.

 

Gerçekte de şiir, şair kişiliğin bir ürünüdür. Bu şair kişilik tutarlı bir şekilde kurulmuş ve tüm yönleriyle şiire yansımışsa, şiir de okuyucuyu etkileyen tutarlı bir üsluba ve yapıya bürünür. Şiiri yazdıran bir nevi, şairin düşünce duygularından çok öznel algısı ve duyarlılığıdır. Yine şiirin özgünlüğü ile bir yerde bu şair kişiliğin özgünlüğü arasında paralellik vardır. Aksi halde şiir, söz, imge, benzetmelerden oluşan bir yığına dönüşür. “Bir şiir düşünün… Sözcükler yerli yerinde, imgeler özgün, çağrışımlar zengin, değiş kusursuz… Ama şiir değil… Nedir bu şiirde eksik olan? Şairin kişiliği…”(7) dediğine göre Canberk’in kişiliğini şiirine bilinçli olarak koşut tuttuğunu söyleyebiliriz.

 

Burada ‘şairin kişiliği’ ile ‘şair kişilik’ arasında bir ayrıma gitmek de gerekli gibi. “ Şair kişilik” şairin şiirlerinden de çıkan duyarlılığın bir ürünüdür. Çünkü şair kendi yaşamının, ideoloji, gözlem, duygu, düşüncelerinin ve deneyimlerinin dışında, başka yaşantılara da kendi yaşamışçasına empati yapabilir. Başka yaşantıları kendinin kılabilir. Dahası şair kendini olduğu gibi şiirine yansıtmayabilir. Çünkü sanat bir seçme ve eleme ve yeniden kurma işidir. Ama sahici, tutarlı bir kurmadır bu da. Canberk’te ise şairin kişiliği ile şair kişilik örtüşür, tutarlı, uyumlu, samimi ve sahicidir.

 

Öyleyse şiirlerine girmek için Canberk’in kişiliği hakkında biraz daha açıklama gerekmekte. Alova: “Şairlerin, daha genişletirsek, ede­biyat âleminin şairidir aynı zamanda Canberk. Bu bakımdan, eski şairleri hatırlatır. Birbirine nazireler, taz­minler, taşlamalar yazan, benzekler yapan Osmanlı-Babıâli-Edebiyatı Cedide çizgisinin belki de son İstan­bullu şairidir o, Şiirimizin son çele­bisi, son çilecisi, son Aksaraylısıdır. Hâlâ ebrulardan, Zekai Dede’den, Necati Bey’den başı dönen bir metro ‘katılgan’ı.”(8) diyerek tarif ediyor Eray Canberk’i. Haydar Ergülen, Canberk’i şiirimizdeki İstanbul Beyefendilerinden sayıyor ve  “Şiir, incelik ve iyilikle beraber anılıyorsa, bu biraz da Saba ve Canberk gibi şairler nedeniyledir. Türk şiirinde ‘iyiliğin dörtlüsü’ değince aklıma Ziya Osman Saba ile başlayıp Behçet Necatigil ile süren onlardan da Cemal Süreya’ya ve Eray Canberk’e ulaşan bir gelenek gelir. İlk ikisini tanımak için son ikisi doğrusu çok yerinde isimlerdir.”(9) sözleriyle Canberk’in ruh akrabası olduğu şairleri genişletiyor.

 

Dışta Kalmak şiirine baktığımızda anlatıcının (şairin), “ürkek, uzak, ilk sıcaklarla daha şimdiden yorgunca, hiç kimsenin olmadığı kadar çaresiz, kavgaların adamı olmayan, bir kadına bile acıma gibi sığınan, ardında bulunan yuh gibi bir kalabalığın kaygısızlığından şikayet eden” kırılgan, naif bir özne olduğu çıkarılabiliyor. Bu özne kaba kavganın adamı değilse de “renk vermeden direnmesini bilmekte, vuruldukça sarsılıp düşmemenin güçlülüğünü taşımakta ve ağzında kan gibi bir karanfil ya da karanfil gibi bir kan taşımaktadır.”

 

Eray Canberk daima toplumun içindeki insanı önemsiyor ve onun toplumsal-siyasal yaşam karşısında içi ve dışı arasında yaşadığı çelişkiyi duyduğu yalnızlaşmayı anlatırken toplumcu olmak ile toplumsal olanı anlatmanın farkını gözetiyor.  Çünkü nasıl insan toplumdan soyutlanamazsa, toplumsal olan da bireylerin eyleminden doğar, “toplumsallık zorunlu bir durumdur insan için.” Toplumculuğun ise bazı şartları vardır. O, insana dıştan bakmaktan onu ideolojik koşullanmayla anlatmaktansa, “insanın özünden gelen dokunaklığı, bireyin insansılığını” göz ardı etmeden kurar şiirini. (10)

 

 

“Dışta Kalmak” eylemi ya bir zorunluluk ya da bir seçim olabilir. Bu bağlamda insan için hep bir iç- dış çatışmasından söz edebiliriz. Bu söz, birey- toplum çelişkisini çok iyi anlattığı için şiirin ismi olarak bilinçli seçilmiş olmalı. Çünkü insan doğası gereği hem bir topluluğa ait olmak ister hem de o topluluktaki diğer bireyler içinde kendi farkını üretmek onlara benzememek ister. Bireyin kendini gerçekleştirmesi ise ancak toplumun bireye sağlayacağı özgürlükle gerçekleşebilir. Ama bu özgürlük, katı ve bozuk toplumlarda katı kurumlar, katı bir eğitim sistemi ve ahlaki değerler ile sınırlandıkça bireyin çatışması ve uyumsuzluğu artar. Bu noktada birey, ya uymak istediği halde dışta kalır ya da uyumu reddettiği için dışta kalmayı seçer. “Dışta Kalmak” şiirinde anlatıcı, kimseye benzemediği için, başkaları gibi davranmadığı için kendini bu kalabalıktan ayrı/aykırı hissediyor, ama yine de insan olmanın verdiği, yalnız olamama, birlikte yaşama zorunluluğu nedeniyle bir ikilemin acısını duyumsuyor. “denkleştirmek mi ama neleri”,  “yollara düşse mi düşmese mi”, “ dön geri ve taşlara vur kendini” dizelerinde görülüyor bu ikilem.

 

Ayrıca şiirin yazıldığı döneme, toplumsal ve siyasal olayların çok yoğun yaşandığı bu çalkantılı  döneme kısaca değinmeğe gerek var: 1950’de iktidara gelen Demokrat Parti, son döneminde aydınlar ve halk üzerinde yoğun baskı ortamı kurar, buna bağlı olarak tırmanan siyasal ve sosyal gelişmeler, sağ-sol çatışması silahlı kuvvetler tarafından yapılan darbeyle sonuçlanır. Yeni ve görece olarak daha özgürlükçü bir anayasa kabul edilir. Bu dönemin yazılan şiiri etkilememesi olanaksızdır. Bir yanda tozu dumana katan siyasal kavga sürmektedir diğer yanda insanın iç dünyasına basınç uygulayan kentsel yaşam, aynı görüşü taşıyan insanlar arasında bile yozlaşan ilişkiler, yabancılaşma ağırlıkla hissedilmektedir.  Bu noktada anlatıcı da yalnızdır. Verdiği kavga anlaşılmamıştır. Çünkü o kaba kavganın adamı değildir. Kavgasını kültürel boyutta vermeyi seçmiştir. “Belli etmeden renk vermeden direnir, vuruldukça savrulup düşmediği için güç anlaşılır bu direnci” . Bu anlaşılmadığı üzgündür. Yalnız bırakıp herkes bir yana kaçar, üstelik şüpheli iğrenç saygısızca davranırlar. Oysa anlatıcı belki de en samimi kavgayı vermektedir.“Ve ağzında kan gibi bir karanfil/ belki de karanfil gibi bir kan” dizelerinde görüldüğü gibi bu direnç ve verilen kavga karanfil ile benzeşmektedir. Anlatıcının kavgasını başkalarının gözüne sokmadan, gürültü patırtı etmeden sessizce ve incelikle sürdürdüğünü gösterir bu karanfil. Karanfilin kırmızısı, sessizce kavgaya girişenin, ağzındaki kanı incelikle gizlemesini sağlamıştır. Bu incelik bile anlaşılmamıştır.

 

Son bölümde anlatıcı bu ortamdan çıkmak yollara düşmek ister. Ama yuh gibi bir kalabalığın nereye gitse arkasından geleceğini de bilmektedir. Bu nedenle geri dönmek ve savaşmaya devam etmek gereği duyar.“Dön geri ve taşlara vur kendini”  sözlerinde pişmanlık bildiren “başını taşlara vurmak” değimine bir çağrışım da vardır.

 

Sonuç

Dışta Kalmak, bir ayrışmanın/aykırı olmanın şiiri olarak, bireyin toplum tarafından eritilmesine bir başkaldırı şiiri olarak geliyor karşımıza. Aynı zamanda her eylemde bireyin kendi olması, kendi kalmasının gereğini öneriyor. Şiire hüzünlü bir söyleyiş ve sitem hakim. Dize yapıları, sözcük ekonomisi, çağrışımlarıyla Behçet Necatigil şiirine yakın durmasına rağmen, bir şairin bir başka şairin şiirini nasıl geliştirebileceğini göstermesi bakımından da önem kazanıyor. Ayrıca Canberk’in şiirlerine topluca bakıldığında görülen, kırılganlığın, inceliğin, içe kapanmanın yoğun olarak yansıtıldığı şiirlerden biri olması, açık, sade, yalın, dokunaklı bir anlatımının olması nedeniyle şairin poetik tutumunu (kendi değimiyle şiircesini) en iyi şekilde yansıtması açısından önem kazanıyor bu şiir.

 

Notlar:

(1)Eray Canberk, Kent Kırgını, Toplu Şiirler, YKY, 1. Baskı, İstanbul, Ekim 2012, Sy:14)

(2) Refik Durbaş, Eray Canberkten Şiirseverlere…,Milliyet Sanat 1 Ekim 1992, Sy:52

(3) Söyleşi, Hikmet Altın Kaynak, Şair Eray Canberk gönlünün iz düşümünü anlattı:

Ebrular” Finansal Forum Kitap, 15 Mart 1997

(4)Evrensel Kültür,18 Nisan 2012.

(5) Doğan Hızlan, Hürriyet, 3 Eylül 1992

(6) Mehmet Kemal,  Yazı ve Şiir, Cumhuriyet, 7 Ekim 1992

(7) Şiir ve Şair Üzerine Aykırı Düşünceler, Sarmal Yayınevi, 1. Baskı, Temmuz 1992,S.12

(8)Alova, Hey Çocuk Duysana, Radikal Kitap,13 Ocak 2012, S.10

(9) Haydar Ergülen, Kent Kırgını, Cumhuriyet, 16 Ocak 2012

(10) Şiir ve Şair Üzerine Aykırı Düşünceler, Sarmal Yayınevi, 1. Baskı, Temmuz 1992,S.21

Paylaş: Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr E-posta
admin
admin

İlgili İçerikler

Zahide Koçyiğit’in Yeni Mektubu: ‘kopan tel’e

5 Aralık 2023

KAYIP AĞAÇLAR ADASI – ELİF ŞAFAK

5 Aralık 2023

HİLAL VAROL YAZDI: KAYIP ECZACI – SARAH PENNER (EYLÜL -2023)

1 Kasım 2023

Yoruma Kapalı Paylaşım.

Aksisanat Reklam
SOSYAL MEDYADA BİZ
  • Twitter
  • YouTube
EN ÇOK OKUNANLAR
ANA

Zahide Koçyiğit’in Yeni Mektubu: ‘kopan tel’e

Yazar admin5 Aralık 2023

“kopan tel” e “bir tel kopar, ahenk ebediyyen kesilir” Yahya Kemal dizesi olman bir yana,…

KAYIP AĞAÇLAR ADASI – ELİF ŞAFAK

5 Aralık 2023

Şiir Yolculuğu’nun Yeni Durağı Didem Madak

5 Aralık 2023

“Askısı Kırık Zamanın” Okuruyla Buluştu…

14 Kasım 2023

Güncellemelere Abone Ol

Sanat, haber, söyleşi, tv ve edebiyat dünyası hakkında en son yaratıcı haberleri alın.

EN SON HABERLER

Zahide Koçyiğit’in Yeni Mektubu: ‘kopan tel’e

5 Aralık 2023

KAYIP AĞAÇLAR ADASI – ELİF ŞAFAK

5 Aralık 2023

Şiir Yolculuğu’nun Yeni Durağı Didem Madak

5 Aralık 2023
AKSİSANAT
AKSİSANAT

Kültür, Sanat, Edebiyat, Sinema, Şiir, Müzik ve Daha Fazlası Aksisanat.com 'da...

İletişim:
Email: info@aksisanat.com
WhatsApp: +90 545 545 84 00

Son Yazılar
  • Zahide Koçyiğit’in Yeni Mektubu: ‘kopan tel’e
  • KAYIP AĞAÇLAR ADASI – ELİF ŞAFAK
  • Şiir Yolculuğu’nun Yeni Durağı Didem Madak
  • “Askısı Kırık Zamanın” Okuruyla Buluştu…
  • Enver Karahan’ın “Bir Yanılsamanın Tragedyası” Raflarda
  • “İskelet İsmet – Kuyruksuz Kedilerin Esrarı” Çıktı
SON YORUMLAR
  • 2017 Arkadaş Z. ÖZGER Şiir Ödülü İçin Süreç Başladı için motohurghada.ru
  • Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatında Nitelikli Yapıtlar Bulma Sorunu… için https://dream-manga.com/2208-q-and-a.html
  • Anlatamıyorum… için motohurghada.ru
  • Varlık’ta Bu Ay… için buy lisinopril blood pressure medicine
Facebook Twitter Instagram YouTube WhatsApp
  • HABERLER
  • AKSİSANAT TV
  • GÜZEL SANATLAR
  • EDEBİYAT
  • SİNEMA
  • MÜZİK
  • ÖDÜLLER
  • ÖNERİLER
  • ETKİNLİK
  • PERFORMANS
  • POPÜLER KÜLTÜR
  • DOSYA
  • ÇEVİRİ
  • SORUŞTURMA
  • SÖYLEŞİ
  • TELEVİZYON
  • TİYATRO
  • YAYINLAR
  • YAZI
  • KÜNYE
  • İLETİŞİM
© 2023 aksisanat.com. Designed by GF MEDYA

Yukarıya yazın ve aramak için Enter tuşuna basın. İptal etmek için Esc tuşuna basın.

Sign In or Register

Aksisanat.com'a Hoşgeldiniz!

Hesabınıza giriş yapın.

Robot olmadığınızı kanıtlayın


Şifremi Unuttum!